Słowniczek PRL-u, ENCYKLOPEDIE SŁOWNIKI
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
SÞOWNICZEK PRL Ï U
Adapter "Bambino" urządzenie słuŜące do odtwarzania pocztówek dźwiękowych.
Adresy przekazywana poufnym osobom baza danych zagranicznych firm, od
których moŜna było uzyskać prospekty.
Affric Simone ulubieniec festiwalu w Sopocie. Murzyn z Mozambiku.
Wylansował przebój "Ramaya". Nosił krzesła w zębach. Ubierał się w futrzane
buty, wysokie aŜ po kolana oraz w kamizelkę z cekinami wkładaną na nagi tors.
Wydał w Polsce jedną płytę
Akron super smaczne, Ŝółte jak woskowina tabletki do tzw. dezynfekcji jamy
ustnej. śarło się to jak cukierki, bo były w kaŜdym kiosku. Odpowiednik
chlorochinaldinu.
Ałła Pugaczowa piosenkarka ze Związku Radzieckiego. W przeciwieństwie do
oglądającej ją publiczności lubiła występować na festiwalu w Sopocie. Ubierała się
i zachowywała podobnie ekstrawagancko jak Demis Roussos. Śpiewała po rosyjsku,
czasami po polsku, ale bardzo rzadko.
Aparat fotograficzny AMI mój pierwszy aparat fotograficzny. Zafascynowany
moŜliwością uchwycenia świata na kliszy fotograficznej robiłem zdjęcia
wszystkiemu co napotkałem. Niestety po zakończeniu filmu wyjąłem go w świetle
dziennym, co przy braku kasetki skończyło się prześwietleniem negatywu. Po tym
przykrym incydencie chyba się zraziłem, gdyŜ nie pamiętam dalszych sesji
zdjęciowych z udziałem tego aparatu.
Apele obowiązkowe spotkania ludu szkolnego w sali gimnastycznej lub auli.
Wnoszenie sztandaru, śpiewanie hymnu, słuchanie przemówień dyrektora.
Autobusy Berliet licencja zakupiona za czasów Gierka od Francuzów, podobno
transakcja ta uratowała francuską firmę od bankructwa
Autobusy Jelcz niesamowicie klimatyczne autobusy Jelcz w kształcie ogórków z
upragnionym miejscem obok kierowcy, okrągłym zegarem po jego prawej stronie i
charakterystyczną "wysepką", znane równieŜ pod nazwą "beczka śmiechu". W tej
chwili juŜ trudno takie cacko spotkać. W początkowej wersji wsiadało się przez
zwykłe, ręcznie otwierane drzwi, potem wprowadzono drzwi automatycznie
sterowane przez kierowcę. Oprócz zwykłych pojedynczych modeli, występowały
równieŜ egzemplarze z doczepioną przyczepą (taki mini ogórek bez silnika), w
późniejszych czasach po naszych ulicach szalały równieŜ wersje
przegubowe.
Badylarz facet, który miał szklarnie. Hodował goździki, frezje, róŜe i inne
kwiatki albo pomidory, ogórki. Posiadanie dwóch szklarni z goździkami pozwalało
po roku, góra dwóch latach na wybudowanie sobie willi z basenem, kupno
mercedesa oraz na wczasy co parę miesięcy w Bułgarii albo nad Balatonem.
Baltona największy konkurent Pewexu, którego symbolem był marynarz w
rozszerzanych u dołu spodniach, niosący zagraniczne towary
Banda trzeba było być w którejś z nich, bo inaczej było się cieniasem albo
kujonem
Barbapapa moŜna powiedzieć, Ŝe jest to najbardziej odjazdowa bajka
rysunkowa jaką nadawała telewizja polska podczas swojej długoletniej
działalności. Historia rodziny stworzeń podobnych do galarety lub plasteliny,
które mogły przemieniać się we wszystko.
Bary mleczne kiedyś liczna sieć punktów gastronomicznych, oferująca naleśniki,
kefir, kluski leniwe, jajecznicę i inne pyszności. Obecnie trudne do
zlokalizowania, chociaŜ np. w Toruniu jest dosyć sympatycznie urządzony bar
mleczny, gdzie z powodzeniem kontynuowane są tradycje kuchni polskiej.
Bączek mały przedmiot będący namiastką rakiety. Robiło się go z zakrętki od
wódki. NaleŜało najpierw wydłubać z niej tekturową wkładkę uszczelniającą,
następnie nasypać do środka mieszankę saletry potasowej z cukrem, potem
zatkać wcześniej wydłubaną wkładką, zagnieść brzeg zakrętki by wkładka nie
mogła wypaść. Następnie z drugiej strony robiło się dziurkę za pomocą szpikulca,
wypełniało ją draską z zapałki (popularnie zwaną siarką) i bączek był gotowy do
odpalenia. JeŜeli dziurka była zrobiona fachowo, czyli z boku i pod odpowiednim
kątem to bączek po odpaleniu wirując startował w górę i leciał do wyczerpania się
paliwa, a niekiedy strzelał w powietrzu
Berecik z antenką wraz z podkoszulką gimnastyczną stanowił strój przodującej
siły narodu
Beryl 102 telewizor czarnobiały na 12 kanałów (więcej nie było trzeba, a nawet
i to za duŜo). Uwagę przykuwała skala "wysoka", która była jedynie atrapą oraz
siermięŜne pokrętło do opisywanych 12 kanałów Aby przełączyć na inny (czytaj
drugi) program trzeba było przyłoŜyć niemałej siły.
Blaszany samochód na pedały pokaźnych rozmiarów zabawka dla dzieci
importowana z ZSRR, nawet światła się świeciły.
Boney M reanimowany ostatnio zespół, którego tło stanowiły czarnoskóre
kobiety, zaś głównym szołmenem był niesamowity osobnik, błyskotliwie
zabawiający publiczność róŜnorodnymi popisami
Bosmanka część sztuki rękodzieła podwórkowego. Kulka spleciona ze sznurka.
SłuŜyła do wymachiwania.
Bractwo śelaznej Szekli telewizyjny klub Ŝeglarski, prowadzony m.in. przez
kapitana Krzysztofa Baranowskiego, który wielu ówczesnych małolatów
wyprowadził na morze i zaraził Ŝeglarstwem
Brat w wojsku kaŜdy go miał, Ŝeby nie zarwać w nos, albo przynajmniej wujka.
Brązowe pieski w taxi małe pluszowe pieski kiwające na nierównością łebkami. W
lepszych wersjach mrugały im oczy (prawe lub lewe) w zaleŜności od włączonego
przez kierowcę kierunkowskazu.
Bubloteka Lista najgorszych polskich przebojów. Czołowe miejsca okupowały
hity zespołu Bolter (np. "Daj mi tę noc"), Krzysztofa Krawczyka, Papa Dance,
Eleni i innych. Prezenterami Bubloteki od początku aŜ do końca byli Grzegorz
Miecugow (były prezenter Wiadomości o 19.30, obecnie TVN) oraz Andrzej Paweł
Wojciechowski (obecnie filar jednego z polskich koncernów muzycznych).
Szkoda, Ŝe juŜ nie istnieje, bo chłopaki mieliby pełne ręce roboty.
Budka z piwem budka pod którą w godzinach pracy gromadziła się męska część
przodującej klasy naszego narodu. Piwo sprzedawano tylko w szklanych i cięŜkich
półlitrowych kuflach, ciepłe i bez pianki.
Burak supeł na końcu ręcznika, słuŜący do robienia kocówy na koloniach
Butik (lub warzywniak) docelowy model kariery i obiekt westchnień większości
inŜynierów i wszelkiej maści magistrów opuszczających mury uczelni. O
szczęśliwym posiadaczu ww. miejsca pracy mówiono "ustawiony na całe Ŝycie".
Usytuowane na ogół na bazarach
Chałupy pierwsza plaŜa dla naturystów w uzdrowisku na Półwyspie Helskim.
Opiewana w przez Zbigniewa Wodeckiego w piosence "Chałupy Welcom to".
Ilustracją tej piosenki był teledysk z prawdziwymi naturystami, którym wszystko
było widać bez zbędnego retuszu.
Chińskie długopisy ze specjalnymi wkładami. Oryginalne miały zakrzywioną
metalową końcówkę piszącą, dzięki czemu do końca pisały cienką, wyraźną linią, co
było powodem dumy ich posiadaczy
Chińskie gumki obowiązkowe wyposaŜenie kaŜdego ówczesnego ucznia
podstawówki. Gumki te występowały w róŜnych kolorach i zapachach. AŜ Ŝal było
nimi wycierać.
Chińskie piórniki wykonane z jakiegoś tworzywa sztucznego, ozdobione
kolorowymi rysunkami. Podstawowym parametrem branym pod uwagę przy zakupie
takiego piórnika była liczba schowków, najlepiej gdy były one zakamuflowane, tak
by mogły przechowywać ściśle tajne informacje.
Ciepłe lody ... tak, był taki paradoks. Do waflowego roŜka pakowano masę o
jasnym kolorze zalaną od góry warstewką czekoladopodobnej czekolady (zresztą
cholera wie co to naprawdę było). Całość gustownie opakowana w celofanową folię.
Była to swoista atrapa dla dzieci, których akurat bolały gardełka, więc nie mogły
było dostać oryginalnego loda, a darły się w sklepie niemiłosiernie.
Cymbałki chromatyczne cięŜki i nieporęczny instrument słuŜący do edukacji
muzycznej.
Cymbergaj minigra w piłkę noŜną. W cymbergaja grało się np. na ławkach
szkolnych monetami popychanymi grzebieniem.
Cytroneta napój o smaku cytrynowym oferowany przez ulicznych "dealerów"
podawany w wyjątkowo poręcznych torebkach foliowych. Charakter opakowania
zmuszał do szybkiego wypicia zawartości, której szczęśliwie nie było zbyt duŜo.
Czapki kominiarki nie te z daszkiem noszone przez niektórych do dziś, ale takie
z okrągłym otworem na twarz, nie przysłaniającym czoło i kołnierzem na szyję
trafny pomysł eliminacji szalików z deficytowych materiałów tj. wełny.
Czarna Wołga postrach najmłodszego pokolenia. Potworne wizje przekazywane z
ust do ust, podsycane wypowiedziami rodziców ("jak będziesz niegrzeczny,
zabierze cię Czarna Wołga").
Czeskie ołówki automatyczne tzw. "ołówki z napędem", pancerne ołówki z
grafitowym wkładem, które w rzeczywistości stanowiły podstawowe uposaŜenie
militarne polskiego ucznia. Po wymontowaniu zbędnego środka, uzyskiwało się
spluwkę.
Czterej Pancerni i Pies – nieśmiertelni bohaterowie wojennej epopei, w której
trup kładł się gęsto. Załogę czołgu Rudy 102 tworzyli Olgierd Jarosza (pierwszy
dowódca), Janek, Gustlik, Grigori, Tomasz, oraz Szarik. Wychodzili cało z
najgorszej opresji, dzięki temu wyzwolili pół Polski spod szponów okupanta. W
filmie Niemcy zawsze byli bandą przygłupów i tchórzy, za to Ruscy zabawni,
dowcipni, sympatyczni i mówili po polsku. Serial emitowany w TV średnio co 23
lata
Czyn społeczny inicjatywa ludu pracującego miast i wsi polegająca na
wykonywaniu masowo prac (najczęściej budowlano porządkowo
melioracyjnych). Akcja była zakrojona na ogromną skalę, zwykle tuŜ przed
wielkimi świętami (22VII, 9V, oraz branŜowymi: Dzień Górnika, Hutnika,
Budowlańca,...).
Ćwieki element ozdobny skórzanych lub jeansowych kurtek
Dekatyzy spodnie z tzw. wycieraku, które poddane skomplikowanym procesom
chemicznym uzyskiwały białogranatowe wzorki. Im większy kontrast między
bielą a granatem, tym bardziej bajeranckie.
Delfin Um główny bohater sympatycznego serialu rysunkowego z ciekawą
ścieŜką dźwiękową Michela Legranda.
Demis Roussos Grek, który regularnie występował na festiwalu z Sopocie. WaŜył
duŜo, nosił wielką brodę i wąsy, ubierał się w wielkie powłóczyste szaty i Ŝyczył
sobie zawsze okrągłego łóŜka do spania. Zapoczątkował w Polsce modę na muzykę
śródziemnomorską.
Długopisy w połowie przeźroczyste – z umieszczonym we wnętrzu płynem wraz ze
statkiem, pajacykiem, etc. Po odwróceniu uwięziony w środku przedmiot,
przemieszczał się.
Długopisy wielobarwne długopisy z moŜliwością wyboru wkładu. Im więcej
kolorów tym lepiej.
Dropsy okrągłe cukierki zawinięte w papier, które za Ŝadną cenę nie chciały się
od niego odkleić.
Druh aparat fotograficzny na błonę zwijana 6x9. w latach 5060 podstawowy
aparat fotograficzny. Dla biegłych w sztuce dochodziła ciemnia w małej ciupce,
odbitki stykowe i ogromna satysfakcja
Drupi włoski pieśniarz odkryty przez Polaków, którego popularność nie
wykraczała poza nasze granice. Włoch był zdziwiony, ale śpiewał sympatycznie.
DyŜurni ochotnicy wyznaczani przez wychowawczynię, którzy nie mieli przez
cały tydzień przerw [teoretycznie], gdyŜ w ich czasie mieli wyrzucać śmiecie z
klas, moczyć ścierkę i wycierać tablice.
Dziennik Ludowy kolorowy dodatek ukazujący się raz w tygodniu był głównym
źródłem plakatów z idolami muzyki. Przy większym przypływie gotówki moŜna było
nabyć wersje oryginalne z Bravo lub Popcorn od pręŜnych przedsiębiorców ze
stoiskami na przodujących bazarach.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]