Rozdzielność majątkowa, Akty Prawne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rozdzielność majątkowa
Co do zasady z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstaje
ustrój wspólności majątkowej małżonków. Wspólność
majątkowa może ustać przez rozwód, separację lub śmierć
jednego z małżonków.
Małżonkowie mają również możliwość ustalenia rozdzielności majątkowej
w mniej radykalny sposób – zawierając stosowną umowę notarialną
przed notariuszem lub składając pozew o ustalenie rozdzielności przez
sąd.
Dopuszczalność żądania przez każdego z małżonków ustanowienia przez
sąd rozdzielności majątkowej wynika z założenia, że trudności w ułożeniu
przez małżonków stosunków majątkowych nie zawsze powodują rozkład
pożycia małżeńskiego, mogący uzasadniać orzeczenie rozwodu lub
separacji, i że przy innym ukształtowaniu tych stosunków małżeństwo
może nadal funkcjonować.
Żądanie jednego z małżonków ustanowienia przez sąd rozdzielności
majątkowej wchodzi w grę, gdy małżonkowie nie wyrażają zgodnej woli
ustanowienia takiej rozdzielności w drodze umowy. Ustanowienie przez
sąd rozdzielności majątkowej może nastąpić tylko w czasie trwania
małżeństwa, gdy istnieje między małżonkami wspólność majątkowa
(zarówno ustawowa, jak i umowna) lub rozdzielność majątkowa z
wyrównaniem dorobków.
Jedyną przesłanką ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej jest
istnienie „ważnych powodów”. Żądanie ustanowienia przez sąd
rozdzielności majątkowej podlega ocenie także z punktu widzenia zasad
współżycia społecznego (art. 5 k.c.). W ramach tej oceny należy mieć na
względzie interes pozwanego małżonka i dobro rodziny.
Ustawa nie definiuje pojęcia „ważne powody”. Przez ważne powody,
dające podstawę do ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej,
zwykło się rozumieć - ogólnie mówiąc - wytworzenie się takiej sytuacji,
która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze
trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą
naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z
małżonków i z reguły także dobra rodziny Również sytuacja, w której
jedno z małżonków ma podstawy do domagania się rozwodu, stanowi w
1
zasadzie dostateczny powód, w rozumieniu art. 52 § 1, żądania przez
niego ustanowienia rozdzielności majątkowej.
Ustanawiając rozdzielność majątkową sąd obowiązany jest oznaczyć w
wyroku dzień, z którym ona powstaje. Zasadą jest ustalenie rozdzielności
majątkowej z dniem mieszczącym się w przedziale czasowym między
dniem wytoczenia powództwa a wydania wyroku.
W wyjątkowych wypadkach dopuszczalne jest ustanowienie rozdzielności
majątkowej z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa. Nie
ma przeszkód, żeby dniem ustanowienia przez sąd rozdzielności
majątkowej był dzień wydania wyroku, który ją ustanawia. Nie może to
być dzień późniejszy niż dzień uprawomocnienia się tego wyroku.
Ponieważ rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w
wyroku, który ją ustanawia, sąd powinien ten dzień oznaczyć nawet
wtedy, gdy powód żądał ustanowienia rozdzielności majątkowej bez
wskazania dnia jej powstania.
Sądem właściwym jest sąd rejonowy, w którego okręgu małżonkowie
mieli ostatnie wspólne zamieszkanie, jeżeli choć jedno z nich w okręgu
tym jeszcze stale przebywa. W braku takiej podstawy wyłącznie właściwy
jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a gdy i tej podstawy nie
ma - sąd miejsca zamieszkania powoda.
Z chwilą ustanowienie rozdzielności majątkowej (zarówno przez umowę
jak i przez orzeczenie sądu) każde z małżonków zaczyna „pracować” na
własny rachunek. Uzyskiwane dochody powiększają od tej pory ich
majątek osobisty. Ustalenie rozdzielności nie niweczy automatycznie
wcześniej uzyskanego majątku wspólnego. Nadal pozostaje on
współwłasnością, ale każdy z małżonków ma prawo wystąpić o jego
podział.
2
[ Pobierz całość w formacie PDF ]