Sędziwój Michał - Traktat o kamieniu filozoficznym, WIEDZA - FILOZOFIA i okolice
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Spis Tresci
Traktat o kamieniu
filozoficznym
Michał Sędziwój
Z łaciny przełożył oraz wstępem i komentarzami opatrzył
Roman Bugaj
Wydanie pierwsze
PWN
Warszawa 1971
file:///E|/Książki/Książki do opracowania/HTML/Sedziwoj M. - Traktat o kamieniu filozoficznym/00-SpisTresci.htm (1 z 3) [2005-02-12 03:35:29]
Spis Tresci
Ryc. 1. Michał Sędziwój. Kopia wykonana z oryginału
przez J.C. de Reinspergera w 1763 roku.
WSTĘP
1. Alchemicy i ich teorie.
2. Pseudo-Geber i jego nauka.
3. System Paracelsusa.
1. Życiorys.
2. Pisma.
3. Teoria alchemiczna.
TRAKTATY MICHAŁA SĘDZIWOJA
file:///E|/Książki/Książki do opracowania/HTML/Sedziwoj M. - Traktat o kamieniu filozoficznym/00-SpisTresci.htm (2 z 3) [2005-02-12 03:35:29]
Spis Tresci
file:///E|/Książki/Książki do opracowania/HTML/Sedziwoj M. - Traktat o kamieniu filozoficznym/00-SpisTresci.htm (3 z 3) [2005-02-12 03:35:29]
Wstep - Rozdzial 01
Rozdział I
ALCHEMIA PRZED I W CZASACH SĘDZIWOJA
1. Alchemicy i ich teorie
Naukowa twórczość Sędziwoja jest nierozerwalnie związana z alchemią, należy więc dziedzinie tej
poświęcić nieco uwagi. Interesują nas tu jednak bardziej teorie alchemii, aniżeli jej dzieje.
Konkretny dorobek alchemii nie jest jeszcze całkowicie zbadany. Brakuje wyczerpujących studiów
syntetycznych obejmujących całokształt zagadnienia. Tajemnicza symbolika i alegoryczny język
pisarzy hermetycznych często uniemożliwiają ocenę osiągniętych przez nich istotnych rezultatów.
Alchemia w znaczeniu ezoterycznym oznaczała sztukę przemieniania metali nieszlachetnych w
szlachetne, natomiast w ujęciu hermetycznym była filozofią przyrody. Alchemicy zgodnie nazywali ją
boską, błogosławioną, świętą i mądrością spagiryczną.
Jednym z podstawowych źródeł nauki alchemicznej była
Tablica szmaragdowa,
której autorem miał
być pierwszy (mityczny) alchemik, Hermes Trismegistos. W ogromnej liczbie dzieł hermetycznych
autorzy powołują się na ten liczący zaledwie 13 wierszy dokument i traktują go wprost z nabożną
czcią: miał on bowiem zawierać tajemnicę "operacji Słońca", tzn. wykonania "wielkiego dzieła", a
więc przygotowania kamienia filozoficznego do uszlachetniania metali.*1
---------
1*
Por. J. Ruska,
Tabula Smaragdina. Ein Beitrag zur Geschichte der hermetischen Literatur;
Heidelberg
1926. ---------
file:///E|/Książki/Książki do opracowania/HTML/Sedziwoj M. - Traktat o kamieniu filozoficznym/Rozdzial-01.htm (1 z 22) [2005-02-12 03:35:37]
Wstep - Rozdzial 01
Ryc. 2. Abydos: świątynia faraona Setiego I (zm. około
1301 roku p.n.e.); kaplica Ozyrysa; z lewej strony Ozyrys, z prawej bóg sztuki pisania i wiedzy, Thot, utożsamiany
przez alchemików hellenistycznych z najwyższym autorytetem alchemii egipskiej - Hermesem Trismegistosem
Uczeni zachodni zajęli się alchemią dzięki studiowaniu prac alchemików arabskich, którzy z kolei
przejęli tę sztukę od Greków. Bardzo wcześnie pojawił się w alchemii kierunek hylozoistyczny,
według którego wszystkie ciała, a więc i metale, posiadają własną duszę i mogą wydawać nasienie, z
którego rodzi się nowa substancja.
Ryc. 3. Pracownia alchemiczna z początku XVI
wieku. Hans Weiditz
file:///E|/Książki/Książki do opracowania/HTML/Sedziwoj M. - Traktat o kamieniu filozoficznym/Rozdzial-01.htm (2 z 22) [2005-02-12 03:35:37]
[ Pobierz całość w formacie PDF ]