Rozporządzenie RM w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, akty prawne i orzecznictwo ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Dziennik Ustaw Nr 105
— 8361 —
Poz. 870
870
ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 1 lipca 2009 r.
w sprawie ustalania okolicznoÊci i przyczyn wypadków przy pracy
Na podstawie art. 237 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia
26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r.
Nr 21, poz. 94, z póên. zm.
1)
) zarzàdza si´, co nast´-
puje:
3. Zgod´, o której mowa w ust. 2, w sytuacji zaist-
nienia wypadku Êmiertelnego, ci´˝kiego lub zbioro-
wego wyra˝a pracodawca po uzgodnieniu z w∏aÊci-
wym inspektorem pracy i prokuratorem, a w razie za-
istnienia takich wypadków w zak∏adzie górniczym —
tak˝e po uzgodnieniu z w∏aÊciwym organem nadzoru
górniczego.
§ 1. Rozporzàdzenie okreÊla:
1) sposób i tryb post´powania przy ustalaniu oko-
licznoÊci i przyczyn wypadków przy pracy oraz
sposób ich dokumentowania, a tak˝e zakres infor-
macji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy
pracy;
4. Dokonywanie zmian w miejscu wypadku bez
uzyskania zgody, o której mowa w ust. 2 i 3, jest do-
puszczalne, je˝eli zachodzi koniecznoÊç ratowania
osób lub mienia albo zapobie˝enia gro˝àcemu niebez-
pieczeƒstwu.
2) sk∏ad zespo∏u powypadkowego.
§ 2. Pracownik, który uleg∏ wypadkowi, je˝eli stan
jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformowaç
niezw∏ocznie o wypadku swojego prze∏o˝onego.
§ 4. OkolicznoÊci i przyczyny wypadku ustala po-
wo∏ywany przez pracodawc´ zespó∏ powypadkowy,
w sk∏ad którego wchodzi pracownik s∏u˝by bezpie-
czeƒstwa i higieny pracy oraz spo∏eczny inspektor
pracy.
§ 5. 1. U pracodawcy, który zgodnie z art. 237
11
§1
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy nie
ma obowiàzku tworzenia s∏u˝by bezpieczeƒstwa
i higieny pracy, w sk∏ad zespo∏u powypadkowego za-
miast pracownika s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higieny
pracy wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudnio-
ny przy innej pracy, któremu pracodawca powierzy∏
wykonywanie zadaƒ s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higieny
pracy, albo specjalista spoza zak∏adu pracy.
§ 3. 1. Do czasu ustalenia okolicznoÊci i przyczyn
wypadku pracodawca ma obowiàzek zabezpieczyç
miejsce wypadku w sposób wykluczajàcy:
1) dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowo-
∏anych;
2) uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn
i innych urzàdzeƒ technicznych, które w zwiàzku
z wypadkiem zosta∏y wstrzymane;
3) dokonywanie zmiany po∏o˝enia maszyn i innych
urzàdzeƒ technicznych, jak równie˝ zmiany po∏o˝e-
nia innych przedmiotów, które spowodowa∏y wy-
padek lub pozwalajà odtworzyç jego okolicznoÊci.
2. U pracodawcy, u którego nie dzia∏a spo∏eczna
inspekcja pracy, w sk∏ad zespo∏u powypadkowego
zamiast spo∏ecznego inspektora pracy, jako cz∏onek
zespo∏u, wchodzi przedstawiciel pracowników posia-
dajàcy aktualne zaÊwiadczenie o ukoƒczeniu szkolenia
w zakresie bezpieczeƒstwa i higieny pracy, zgodnie
z przepisami dotyczàcymi szkolenia w dziedzinie bez-
pieczeƒstwa i higieny pracy.
2. Zgod´ na uruchomienie maszyn i innych urzà-
dzeƒ technicznych lub dokonanie zmian w miejscu
wypadku wyra˝a pracodawca, w uzgodnieniu ze spo-
∏ecznym inspektorem pracy, po dokonaniu ogl´dzin
miejsca wypadku oraz po sporzàdzeniu, jeÊli zachodzi
potrzeba, szkicu lub fotografii miejsca wypadku.
§ 6. Je˝eli pracodawca nie mo˝e dope∏niç obo-
wiàzku utworzenia zespo∏u powypadkowego w sk∏a-
dzie dwuosobowym, okreÊlonym w § 4 i 5, ze wzgl´-
du na ma∏à liczb´ zatrudnionych pracowników, oko-
licznoÊci i przyczyny wypadku ustala zespó∏ powypad-
kowy, w sk∏ad którego wchodzi pracodawca oraz spe-
cjalista spoza zak∏adu pracy.
———————
1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta∏y
og∏oszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113,
poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19,
poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120,
poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52,
poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123,
poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r.
Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660,
Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166,
poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959,
Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407,
z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732
i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133,
poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r.
Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181,
poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586,
Nr 116, poz. 740, Nr 223, poz. 1460 i Nr 237, poz. 1654 oraz
z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485,
Nr 98, poz. 817 i Nr 99, poz. 825.
§ 7. 1. Niezw∏ocznie po otrzymaniu wiadomoÊci
o wypadku zespó∏ powypadkowy jest obowiàzany
przystàpiç do ustalenia okolicznoÊci i przyczyn wy-
padku, w szczególnoÊci:
1) dokonaç ogl´dzin miejsca wypadku, stanu tech-
nicznego maszyn i innych urzàdzeƒ technicznych,
stanu urzàdzeƒ ochronnych oraz zbadaç warunki
wykonywania pracy i inne okolicznoÊci, które mo-
g∏y mieç wp∏yw na powstanie wypadku;
2) je˝eli jest to konieczne, sporzàdziç szkic lub wyko-
naç fotografi´ miejsca wypadku;
Dziennik Ustaw Nr 105
— 8362 —
Poz. 870
3) wys∏uchaç wyjaÊnieƒ poszkodowanego, je˝eli stan
jego zdrowia na to pozwala;
3. Na wniosek pracodawcy poszkodowanego pra-
cownika pracodawca, na którego terenie mia∏ miejsce
wypadek, mo˝e ustaliç okolicznoÊci i przyczyny wy-
padku, a nast´pnie dokumentacj´ powypadkowà
przekazaç pracodawcy poszkodowanego pracownika.
4) zebraç informacje dotyczàce wypadku od Êwiad-
ków wypadku;
5) zasi´gnàç opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii
innych specjalistów, w zakresie niezb´dnym do
oceny rodzaju i skutków wypadku;
§ 9. 1. Po ustaleniu okolicznoÊci i przyczyn wypad-
ku zespó∏ powypadkowy sporzàdza — nie póêniej ni˝
w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia
o wypadku — protokó∏ ustalenia okolicznoÊci i przy-
czyn wypadku przy pracy, zwany dalej „protoko∏em
powypadkowym”, wed∏ug wzoru ustalonego przez
ministra w∏aÊciwego do spraw pracy na podstawie
art. 237 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks
pracy.
6) zebraç inne dowody dotyczàce wypadku;
7) dokonaç prawnej kwalifikacji wypadku zgodnie
z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 30 paêdziernika
2002 r. o ubezpieczeniu spo∏ecznym z tytu∏u wy-
padków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U.
Nr 199, poz. 1673, z póên. zm.
2)
), zwanej dalej
„ustawà”;
2. Ustalenie okolicznoÊci i przyczyn wypadku
w terminie póêniejszym ni˝ okreÊlony w ust. 1, wsku-
tek uzasadnionych przeszkód lub trudnoÊci, wymaga
podania przyczyn tego opóênienia w treÊci protoko∏u
powypadkowego.
8) okreÊliç Êrodki profilaktyczne oraz wnioski, w szcze-
gólnoÊci wynikajàce z oceny ryzyka zawodowego
na stanowisku pracy, na którym wystàpi∏ wypadek.
2. Zespó∏ powypadkowy jest obowiàzany wyko-
rzystaç materia∏y zebrane przez organy prowadzàce
Êledztwo lub dochodzenie, je˝eli materia∏y te zostanà
mu udost´pnione.
3. Zespó∏ powypadkowy sporzàdza protokó∏ po-
wypadkowy w niezb´dnej liczbie egzemplarzy i wraz
z pozosta∏à dokumentacjà powypadkowà dor´cza nie-
zw∏ocznie pracodawcy w celu zatwierdzenia.
3. Je˝eli wypadek mia∏ rozmiary katastrofy albo
spowodowa∏ zagro˝enie dla bezpieczeƒstwa publicz-
nego, zespó∏ powypadkowy wykorzystuje ustalenia
zespo∏u specjalistów, powo∏anego przez w∏aÊciwego
ministra, wojewod´ lub organ sprawujàcy nadzór
okreÊlony w art. 237
14
ustawy z dnia 26 czerwca
1974 r. — Kodeks pracy, do ustalenia przyczyn wypad-
ku oraz wyjaÊnienia problemów technicznych i tech-
nologicznych.
§ 10. 1. Cz∏onek zespo∏u powypadkowego ma pra-
wo z∏o˝yç do protoko∏u powypadkowego zdanie od-
r´bne, które powinien uzasadniç.
2. W przypadku rozbie˝noÊci zdaƒ cz∏onków ze-
spo∏u powypadkowego o treÊci protoko∏u powypad-
kowego decyduje pracodawca.
§ 11. 1. Zespó∏ powypadkowy jest obowiàzany za-
poznaç poszkodowanego z treÊcià protoko∏u powy-
padkowego przed jego zatwierdzeniem.
§ 8. 1. Ustalenia okolicznoÊci i przyczyn wypadku,
który mia∏ miejsce na terenie innego zak∏adu pracy,
dokonuje zespó∏ powypadkowy powo∏any przez pra-
codawc´ poszkodowanego, w obecnoÊci przedstawi-
ciela pracodawcy, na którego terenie mia∏ miejsce wy-
padek.
2. Poszkodowany ma prawo zg∏oszenia uwag i za-
strze˝eƒ do ustaleƒ zawartych w protokole powypad-
kowym, o czym zespó∏ powypadkowy jest obowiàza-
ny pouczyç poszkodowanego.
2. Pracodawca, na którego terenie mia∏ miejsce
wypadek, w którym zosta∏a poszkodowana osoba nie-
b´dàca jego pracownikiem, jest obowiàzany w szcze-
gólnoÊci:
3. Poszkodowany ma prawo wglàdu do akt spra-
wy oraz sporzàdzania z nich notatek i odpisów oraz
kopii.
4. Zespó∏ powypadkowy zapoznaje z treÊcià proto-
ko∏u powypadkowego cz∏onków rodziny zmar∏ego
pracownika, o których mowa w art. 13 ust. 2 ustawy,
oraz poucza ich o prawie zg∏aszania uwag i zastrze˝eƒ
do ustaleƒ zawartych w protokole powypadkowym.
1) zapewniç udzielenie pomocy poszkodowanemu;
2) zabezpieczyç miejsce wypadku w sposób okreÊlo-
ny w § 3 ust. 1;
3) zawiadomiç niezw∏ocznie o wypadku pracodawc´
poszkodowanego;
§ 12. 1. Stwierdzenie w protokole powypadko-
wym, ˝e wypadek nie jest wypadkiem przy pracy albo
˝e zachodzà okolicznoÊci, które mogà mieç wp∏yw na
prawo pracownika do Êwiadczeƒ przys∏ugujàcych
z tytu∏u wypadku, wymaga szczegó∏owego uzasadnie-
nia i wskazania dowodów stanowiàcych podstaw´ ta-
kiego stwierdzenia.
4) udost´pniç miejsce wypadku i niezb´dne materia-
∏y oraz udzieliç informacji i wszechstronnej pomo-
cy zespo∏owi powypadkowemu ustalajàcemu oko-
licznoÊci i przyczyny wypadku.
———————
2)
Zmiany wymienionej ustawy zosta∏y og∏oszone w Dz. U.
z 2002 r. Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 83, poz. 760
i Nr 223, poz. 2217, z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, Nr 121,
poz. 1264, Nr 187, poz. 1925 i Nr 210, poz. 2135, z 2005 r.
Nr 164, poz. 1366, z 2007 r. Nr 115, poz. 792, z 2008 r.
Nr 228, poz. 1507 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 22,
poz. 120 i Nr 99, poz. 825.
2. Do protoko∏u powypadkowego do∏àcza si´ zapis
wyjaÊnieƒ poszkodowanego i informacji uzyskanych
od Êwiadków wypadku, a tak˝e inne dokumenty ze-
brane w czasie ustalania okolicznoÊci i przyczyn wy-
padku, w szczególnoÊci pisemnà opini´ lekarza lub in-
nych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wy-
Dziennik Ustaw Nr 105
— 8363 —
Poz. 870
padku, a tak˝e odr´bne zdanie z∏o˝one przez cz∏onka
zespo∏u powypadkowego oraz uwagi i zastrze˝enia,
o których mowa w § 11 ust. 2 i 4 — stanowiàce inte-
gralnà cz´Êç protoko∏u powypadkowego.
§ 16. 1. Pracodawca prowadzi rejestr wypadków
przy pracy na podstawie wszystkich protoko∏ów po-
wypadkowych.
2. Rejestr wypadków przy pracy zawiera:
§ 13. 1. Protokó∏ powypadkowy zatwierdza praco-
dawca nie póêniej ni˝ w terminie 5 dni od dnia jego
sporzàdzenia.
1) imi´ i nazwisko poszkodowanego;
2) miejsce i dat´ wypadku;
2. Pracodawca zwraca niezatwierdzony protokó∏
powypadkowy, w celu wyjaÊnienia i uzupe∏nienia go
przez zespó∏ powypadkowy, je˝eli do treÊci protoko∏u
powypadkowego zosta∏y zg∏oszone zastrze˝enia przez
poszkodowanego lub cz∏onków rodziny zmar∏ego
wskutek wypadku pracownika albo protokó∏ powy-
padkowy nie odpowiada warunkom okreÊlonym
w rozporzàdzeniu.
3) informacje dotyczàce skutków wypadku dla po-
szkodowanego;
4) dat´ sporzàdzenia protoko∏u powypadkowego;
5) stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy
pracy;
6) dat´ przekazania do Zak∏adu Ubezpieczeƒ Spo-
∏ecznych wniosku o Êwiadczenia z tytu∏u wypadku
przy pracy;
3. Zespó∏ powypadkowy, po dokonaniu wyjaÊnieƒ
i uzupe∏nieƒ, o których mowa w ust. 2, sporzàdza, nie
póêniej ni˝ w terminie 5 dni, nowy protokó∏ powypad-
kowy, do którego do∏àcza protokó∏ powypadkowy nie-
zatwierdzony przez pracodawc´.
7) liczb´ dni niezdolnoÊci do pracy;
8) inne informacje, nieb´dàce danymi osobowymi,
których zamieszczenie w rejestrze jest celowe,
w tym wnioski i zalecenia profilaktyczne zespo∏u
powypadkowego.
4. W przypadku, o którym mowa w § 8 ust. 3, pro-
tokó∏ powypadkowy zatwierdza pracodawca poszko-
dowanego pracownika. Przepisy ust. 1—3 stosuje si´
odpowiednio.
§ 17. Do post´powaƒ w sprawie ustalenia okolicz-
noÊci i przyczyn wypadków przy pracy, wszcz´tych
i niezakoƒczonych przed dniem wejÊcia w ˝ycie niniej-
szego rozporzàdzenia, stosuje si´ przepisy tego roz-
porzàdzenia, z tym ˝e czynnoÊci dokonane w toku
wszcz´tych post´powaƒ pozostajà skuteczne.
§ 14. 1. Zatwierdzony protokó∏ powypadkowy pra-
codawca niezw∏ocznie dor´cza poszkodowanemu
pracownikowi, a w razie wypadku Êmiertelnego —
cz∏onkom rodziny zmar∏ego pracownika, o których
mowa w § 11 ust. 4.
2. Protokó∏ powypadkowy dotyczàcy wypadków
Êmiertelnych, ci´˝kich i zbiorowych pracodawca nie-
zw∏ocznie dor´cza w∏aÊciwemu inspektorowi pracy.
§ 18. Rozporzàdzenie wchodzi w ˝ycie z dniem
3 lipca 2009 r.
3)
Prezes Rady Ministrów:
D. Tusk
§ 15. Protokó∏ powypadkowy dotyczàcy wypad-
ków Êmiertelnych, ci´˝kich i zbiorowych, zawierajàcy
ustalenia naruszajàce uprawnienia pracownika albo
nieprawid∏owe wnioski profilaktyczne, mo˝e byç
zwrócony pracodawcy przez w∏aÊciwego inspektora
pracy, z uzasadnionym wnioskiem o ponowne ustale-
nie okolicznoÊci i przyczyn wypadku. Przepis § 13
ust. 3 stosuje si´ odpowiednio.
———————
3)
Niniejsze rozporzàdzenie by∏o poprzedzone rozporzàdze-
niem Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie
ustalania okolicznoÊci i przyczyn wypadków przy pracy
oraz sposobu ich dokumentowania, a tak˝e zakresu infor-
macji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy
(Dz. U. Nr 115, poz. 744, z 2004 r. Nr 14, poz. 117 oraz
z 2006 r. Nr 215, poz. 1582), które traci moc z dniem 3 lip-
ca 2009 r.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]